Kancelarija Visokog predstavnika u BiH (OHR) objavila je saopštenje o načinu na koji je Kristijan Šmit imenovan na tu funkciju gdje priznaju da Šmit nema podršku rezolucije Savjeta bezbjednosti, ali uz tvrdnju da to nije presedan.
Saopštenje Kancelarije OHR-a sadrži dvije grube neistine, za Mondo kaže pravnik Milan Blagojević. Prva neistina, obrazlaže stručnjak, jeste tvrdnja da “Praksa Savjeta za implementaciju mira jasno pokazuje da visokog predstavnika na tu funkciju imenuje Upravni odbor Savjeta”.
“Kada je riječ o tzv. savjetu za implementaciju mira u BiH (PIC – Peace implementation council), radi se o tijelu čije postojanje nije dozvoljeno nijednim izvorom međunarodnog prava, počevši od Povelje UN kao najvišeg pravnog akta pa onda redom. A postojanje takvog izvora je neophodno, jer je navedeni savjet, tačnije rečeno pojedine države članice tog tzv. savjeta, sebi samovlasno dao “pravo” kojeg nema u međunarodnom pravu, da upravlja Bosnom i Hercegovinom kao da je ona njegov protektorat, a ne nezavisna i suverena država članica UN. Na takav način taj tzv. savjet evo već 28 godina najteže povrjeđuje suverenitet države BiH i Povelju UN. Zato, dakle, praksa takvog protivpravno stvorenog i uzurpaciji sklonog tzv. savjeta ne može postati zakon, odnosno pravilo o tome ko je nadležan za imenovanje visokog predstavnika, pa je zbog toga navedena tvrdnja Kancelarije OHR-a gruba neistina”.
Prva i osnovna činjenica, nastavlja Blagojević, nasuprt tvdnji OHR-a je ona koja piše piše u članu 1 stav 2 Aneksa 10 Dejtonskog mirovnog sporazuma.
“Tom odredbom je propisano da se visoki predstavnik u BiH imenuje u skladu sa relevantnom rezolucijom SB UN, a njegovo imenovanje mogu predložiti samo strane ugovornice tog sporazuma (to su tadašnja SR Јugoslavija, odnosno Srbija kao njena nasljednica, zatim Hrvatska, tadašnja Republika BiH, Republika Srpska i Federacija BiH), jer je istom odredbom propisano da samo te strane traže imenovanje visokog predstavnika. A Savjet bezbjednosti UN je jedino nadležan za imenovanje visokog predstavnika, što pravno znači da nema visokog predstavnika bez odgovarajućeg akta SB UN. I zato je tako postupano sve do pojave Kristijana Šmita”, navodi Blagojević i navodi datum i broj svih rezolucija kojima su imenovani visoki predstavnici u BiH.
“Prvi visoki predstavnik, Karl Bilt, imenovan je na tu funkciju Rezolucijom SB UN, broj 1031 od 15.12.1995. godine (tačka 26 te rezolucije). Njegov nasljednik, Karlos Vestendorp, je imenovan Rezolucijom SB UN, broj 1112 od 12.6.1997. godine (tačka 1 Rezolucije). Volfgang Petrič je imenovan Rezolucijom SB UN, broj 1256 od 3.8.1999. godine (tačka 1 Rezolucije). Džeremi Pedi Ešdaun je imenovan Rezolucijom SB UN, broj 1396 od 5.3.2002. godine (tačka 1 Rezolucije)”.
Podsjećamo da u OHR-u kažu da to što Savjet bezbjednosti UN-a u svojim rezolucijama koje se tiču situacije u BiH nije izričito naveo imenovanje visokog predstavnika (Kristijana Šmita) nije presedan i tvrde da se to događalo i ranije. Tačnije, u slučaju Kristijana Švarc-Šilinga.
Blagojević i ovo demantuje:
“Savjet bezbjednosti UN je na sjednici održanoj u januaru 2006. godine odobrio imenovanje Kristijana Švarc-Šilinga za narednog visokog predstavnika, o čemu je javnost obaviještena pismom tadašnjeg predsjedavajućeg SB UN Augustina Mahige od 30.1.2006. godine, upućenog generalnom sekretaru UN. Imenovanje Miroslava Lajčaka za visokog predstavnika SB UN je odobrio Rezolucijom broj 1764 od 29.6.2007. godine (tačka 1 Rezolucije). Najzad, imenovanje Valentina Incka za visokog predstavnika u BiH SB UN je odobrio Rezolucijom broj 1869 od 25.3.2009. godine (tačka 1 Rezolucije)”.
Nakon toga sve do danas nema nijedne rezolucije niti bilo kog drugog akta SB UN kojim bi bilo izvršeno imenovanje neke druge osobe za visokog predstavnika u BiH, nakon što je 2021. godine na toj funkciji prestao mandat Valentinu Incku.
“I zato, dakle, Kristijan Šmit nije niti može biti visoki predstavnik u BiH”, tvrdi pravni stručnjak.
Druga gruba neistina, analizira Blagojević, koju iznosi Kancelarija OHR-a u današnjem saopštenju je tvrdnja da je navedena protivpravna praksa tzv. savjeta za primjenu mira navodno u skladu sa Rezolucijom Savjeta bezbjednosti UN broj 1031 (1995) od 15. decembra 1995. godine.
“Ovu neistinu demaskira sadržaj te rezolucije. S tim u vezi najprije ukazujem na to da OHR nigdje u svom saopštenju ne reče u kojoj to odredbi Rezolucije 1031 stoji da praksa tzv. savjeta za primjenu mira može postati pravilo o imenovanju visokog predstavnika. Nije takvo nešto OHR ni mogao reći kada nigdje u Rezolcuiji 1031 ne piše da Savjet bezbjednosti UN ovlašćuje tzv. savjet za primjenu mira u BiH da on imenuje visokog predstavnika. Takvo nešto tom Rezolucijom nije ni moglo biti učinjeno, kada u Aneksu 10 Dejtonskog sporazuma jasno piše da se visoki predstavnik imenuje u skladu sa relevantnom rezolucijom Savjeta bezbjednosti UN. Osim toga, u tački 26. Rezolucije 1031 jasno stoji da je Savjet bezbjednosti UN, na zahtjev strana, saglasan sa određivanjem Karla Bilta kao visokog predstavnika, i da odobrava uspostavljanje visokog predstavnika na osnovu zahtjeva strana, pri čemu termin “strane” označava samo one subjekte koji su ugovorne strane Aneksa 10 Dejtonskog sporazuma, a to su, treba ponoviti, tadašnja SR Јugoslavija, odnosno Srbija kao njena nasljednica, zatim Hrvatska, tadašnja Republika BiH, Republika Srpska i Federacija BiH. Dakle, nema nikakvog tzv. savjeta za primjenu mira u BiH”.
Blagojević podsjeća i zaključuje da je tako sve počelo i da su to istinski temelji za proceduru imenovanja svakog visokog predstavnika, a “ne neistina koju o tome iznosi Kancelarija OHR-a”, prenosi mondo.ba.
