Ni osam mjeseci nakon što je Tužilaštvo BiH otkrilo da ima dokaze o nezakonitom izdavanju legitimacija Obavještajno-bezbjednosne agencije (OBA) BiH nije poznato da li su sve one pronađene i vraćene, ili su i dalje u džepovima onih koji ih ne smiju imati.
Kao da je riječ o karticama za teretanu, a ne o iskaznicama jedne od najmoćnijih institucija u bezbjednosnom aparatu BiH, ovaj slučaj je skoro pa pao u zaborav.
Čak je i Tužilaštvo BiH, u januaru ove godine, potvrdilo da je nezakonito držanje ovakvih legitimacija krivično djelo, ali je ostala nepoznanica da li će neko zbog toga biti izveden pred lice pravde.
Kakve se sve zloupotrebe mogu dešavati u praksi, može se zaključiti iz najsvježijeg primjera, a odnosi se na Denisa Stojnića (44), MMA borca, sarajevskog ugostitelja i nekadašnjeg vijećnika Grada Sarajeva.
Protiv njega je, naime, Sud BiH potvrdio optužnicu Tužilaštva BiH koja ga tereti da je, tokom 2021. i 2022. godine, koristeći počasnu legitimaciju OBA BiH, kao i svoje česte kontakte sa nekadašnjim direktorom OBA Osmanom Mehmedagićem Osmicom, od tri osobe zahtijevao i uzeo 20.000 KM, 25.000 evra i 24.000 KM.
“Optuženi je novčane iznose zahtijevao i primio kako bi iskoristio svoj uticaj i položaj, te posredovao da se tim osobama ukinu izrečene mjere o postojanju bezbjednosne smetnje za pristup tajnim podacima, odnosno mjere kojima su proglašeni prijetnjom po nacionalnu bezbjednost, prijetnjom za javni poredak, javni red i mir ili bezbjednost BiH, te im je prijetilo protjerivanje iz BiH”, pojašnjavaju iz Tužilaštva BiH.
Koliko je Tužilaštvo BiH zaprimilo prijava o posjedovanju takvih iskaznica, te da li postoje indicije da neke od njih još nisu vraćene, neka su od pitanja koja smo juče poslali ovom tužilaštvu, ali odgovore nismo dobili do zaključenja ovog broja “Nezavisnih novina”.
Ovo tužilaštvo je, podsjetimo, 22. januara saopštilo da je došlo do dokaza koji upućuju na nezakonitosti prilikom izdavanja službenih i počasnih legitimacija OBA.
U saopštenju su pozvali sve građane koje nisu aktivni ili penzionisani radnici OBA da posjedovanje legitimacije prijave Tužilaštvu BiH, najkasnije do 5. februara ove godine, “kako bi izbjegli eventualno krivično gonjenje”.
Tužilaštvo je, naime, saopštilo da postoje dokazi da su službene i takozvane počasne legitimacije OBA izdavane osobama koje na to nemaju pravo.
Milorad Kojić, član Zajedničke komisije za nadzor nad radom Obavještajnо-bezbjednosne agencije BiH, kaže da je o dijeljenju ovih legitimacija riječi bilo i na sjednici te komisije.
“Te iskaznice je prethodno rukovodstvo OBA, prije svega Osmica, dijelilo očigledno svojim nekim ljudima koji nemaju nikakve veze sa OBA. Od sadašnjeg rukovodstva OBA je zatraženo da se preduzmu sve hitne mjere da se takva lica identifikuju, kao i da se izmijene podzakonska akta radi novog izgleda službenih legitimacija, a kako bi se stare stavile van snage”, navodi Kojić za “Nezavisne novine”.
Bitno je, pojašnjava, da se identifikuju lica koja su imala službene legitimacije, a koja nisu imala pravo na to, te da se utvrdi ko im je te legitimacije dodjeljivao.
“Potrebno je i da ta lica budu sankcionisana od strane Tužilaštva BiH, kao i da se, s druge strane, kroz izmjene izgleda tih legitimacija, spriječi zloupotreba onih koje su ranije izdate”, naglasio je Kojić.
Novinar iz Banjaluke Nebojša Tomašević, koji piše teme iz crne hronike još od 2008. godine, komentarišući slučaj Stojnića, a koji je optužen da je koristio počasnu iskaznicu OBA za primanje mita, ocjenjuje da je to pokazatelj da su korupcija i kriminal duboko ukorijenjeni u institucije na nivou BiH.
“Činjenica da je ta osoba dobila takvu iskaznicu, a da prethodno nije provjerena njena moralna strana i sklonost kriminalu je frapantna. Činjenica da su počasne iskaznice dodjeljivane nezakonito i da se ni dan-danas ne zna gdje su i kod koga su one, sve nas treba da zabrine. Možda su takve iskaznice kod onih s debelim kriminalnim dosijema, kojima je takva legitimacija otvorila širom vrata da rade šta hoće”, kazao je Tomašević.
Prema njegovim riječima, “zahvaljujući” korupciji u institucijama mi sada svi možemo postati meta lažnih obavještajaca, koji iskaznice OBA mogu da zloupotrijebe da nekoga zaviju u crno.
“Sada se postavlja pitanje šta rade institucije da ne dođe do većeg kriminala i da građani ove zemlje ne postanu meta lažnih obavještajaca. Izgleda da se ponašaju po onoj narodnoj ‘Selo gori, a baba se češlja'”, kaže Tomašević za “Nezavisne novine”.
