Put ka Evropskoj uniji i ispunjavanje standarda koji će ubrzati pristupanje BiH “evropskoj porodici”, bili su jedan od glavnih prioriteta koje je nova vlast na nivou BiH proklamovala još početkom 2023. godine.
Umeđuvremenu, BiH su na zacrtanom “evropskom putu” prestigle čak i ratom zahvaćena Ukrajina, zatim Moldavija i Gruzija, a političari iz vladajućih stranaka na nivou BiH, koji su građanima nakon prošlih opštih izbora obećavali “svijetlu evropsku persepktivu”, više djeluju kao rogovi u vreći nego usaglašen tim koji je sposoban da iznese zahtjeve iz Brisela kako bi BiH što prije postala punopravna članica EU.
Posljednji u nizu sukoba u vladajućoj koaliciji na nivou BiH izazvala je aktuelna predsjedavajuća tog tijela, Borjana Krišto, koju je lider SNSD i predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik prije par dana opisao kao “nenavođenu bombu”.
Naime, Krišto je nedavno, bez bilo kakvog dogovora i usaglašavanja sa stavovima predstavnika Republike Srpske u Savjetu ministara BiH, na adresu Evropske komisije poslala dokument o trenutnoj usaglašenosti, kada je riječ o Planu rasta za zapadni Balkan s ciljem daljih aktivnosti i nastavka učešća u tom procesu.
– Informisala sam Evropsku komisiju o nivou usaglašenosti reformske agende, uz naglasak na sporni dio koji je uveliko već poznat i javnosti – istakla je Krišto.
Njen postupak izazvao je ekspresnu reakciju zamjenika predsjedavajuće Savjeta ministara BiH i ministra spoljne trgovine i ekonomskih odnosa, Staše Košarca, koji je nazvao “potpuno neprihvatljivim” to da predsjedavajuća Savjeta ministara u Brisel šalje dokument o trenutnom nivou usaglašenosti reformi iz Plana rasta, s obzirom na to da navedeni dokument, kako je istakao, nije usaglašen.
– O svim procesima na evropskom putu BiH mora se odlučivati uz potpunu primjenu mehanizma koordinacije. Pred Evropsku komisiju mora se ići isključivo s onim što je usaglašeno na svim nivoima vlasti u BiH, u skladu s mehanizmom koordinacije. Izuzetno je opasna praksa da se zaobilazi, urušava ili osporava mehanizam koordinacije. To je praksa protiv koje se borimo. Srpska principijelno stoji na strani ustavnih i dejtonskih principa, te mehanizma koordinacije, koji odražava ustavnu strukturu BiH. Nećemo odustati od mehanizma koordinacije, jer on garantuje uvažavanje nadležnosti svih nivoa vlasti i obezbjeđuje njihovu vidljivost u procesu EU integracija – izjavio je Košarac.
On je, takođe, optužio vlasti u Federaciji BiH da su odgovorne za zaustavljanje evropskog puta Republike Srpske i BiH, dodajući da se “zastoj ne može riješiti unilateralnim postupcima”, već, kako je istakao, razgovorom i dogovorom stranaka unutar FBiH.
Međutim, aktuelni ministar spoljne trgovine i ekonomskih odnosa BiH kao da je zaboravio da se upravo on već dugo nalazi na meti domaćih poljoprivrednika kao glavni krivac što njegovo ministarstvo, prema njihovim riječima, već godinama nije učinilo ništa na zaštiti domaćih poljoprivrednika i domaće proizvodnje.
– Aktuelni Savjet ministara ništa nije uradio kad je u pitanju zaštita domaće proizvodnje. Mislim da poljoprivrednici iz Republike Srpske i Federacije BiH po tom pitanju imaju zajednički stav. Posebno kad se radi o Ministarstvu spoljne trgovine i ekonomskih odnosa i radu ministra Košarca – izjavio je za Srpskainfo predsjednik Udruženja poljoprivrednika sela Semberije i Majevice, Savo Bakajlić.
Osim toga, aktuelni ministar spoljne trgovine i ekonomskih odnosa BiH našao se u žiži skandala i zbog svojih veza i sastanaka s nedavno razriješenim počasnim konzulom BiH u Panami, Fatihom Kolom, koji se dovodi u vezu s organizovanim kriminalom, pranjem novca i trgovinom narkoticima.
Među onima koji se, navodno, aktivno zalažu za evropski put BiH, dok u praksi rade potpuno suprotno, jeste i aktuelni ministar spoljnih poslova BiH Elmedin Konaković. Umjesto da svoje napore usmjeri na ubrzaniji put BiH ka EU, Konaković je svoj dosadašnji mandat u Savjetu ministara uglavnom koristio za političke obračune i svađe s Miloradom Dodikom i vlastima u Republici Srpskoj, kao i vođenje spoljne politike bez bilo kakvih konsultacija s legitimnim srpskim predstavnicima na nivou BiH.
Dodatni udarac na kredibilitet ministra spoljnih poslova BiH predstavljaju i medijski naslovi o njegovim navodnim vezama i kontaktima s vodećim ljudima zloglasnog narko kartela “Tito i Dino”.
Kako bilo, zbog svih navedenih skandala, kao i redovnih političkih trvenja na relaciji SNSD-HDZ-Trojka, BiH je sredinom ove godine ostala uskraćena za desetine milione evra iz prve tranše finansijske pomoći evropskog fonda za reformu i rast Zapadnog Balkana. Naime, iz fonda vrijednog šest milijardi evra, namijenjenog za podršku reformama u zemljama zapadnog Balkana u periodu od 2024. do 2027. godine, milijarda evra bila je predviđena za BiH.
Ocjenjujući za Srpskainfo rad aktuelnog saziva Savjeta ministara BiH, posebno “brzinu” kojom provode tražene reforme i ispunjavaju uslove za pristupanje EU, bivši ambasador BiH u Briselu Draško Aćimović kaže da skoro ništa od obećanog nije ispunjeno.
– Još 2016. godine mogli smo sve završiti što se tiče ispunjavanja prioriteta iz Mišljenja Evropske komisije, ali malo se od tada do danas nešto konkretno uradilo – ocjenjuje Aćimović.
On ističe da se se u javnosti s pravom formira slika da aktuelni saziv Savjeta ministara BiH namjerno usporava evropski put BiH.
– Velika je greška bilo i to što se 14 prioriteta nisu rješavali u paketu i što u tome, zajedno s domaćim vlastima, nisu učestvovali i garanti Dejtonskog sporazuma. Još ranije sam predlagao da je domaće političare, koji o tome odlučuju, trebalo zatvoriti negdje, koliko god je potrebno, da se 14 prioriteta iz Mišljenja Evropske komisije riješi i da se BiH napravi funkcionalnom i normalnom državom – ističe Aćimović.
