Od 1. oktobra ove godine trudnice u Republici Srpskoj ostvarivaće pravo na besplatno neinzvazivno prenatalno testiranje iz krvi (NIPT), i to će moći učiniti u bolnicama i Univerzitetsko-kliničkom centru Republike Srpske.
Tim povodom, iz Fonda zdravstvenog osiguranja (FZO) Republike Srpske, koji će u potpunosti finansirati ovu uslugu, poslali su obavještenje svim svim zdravstvenim ustanovama o proceduri i načinu ostvarivanja ovog prava.
Ovim programom je, naveli su, definisan i paket NIPT koji obuhvata određivanje rizika za sljedeće poremećeje hromozoma kod fetusa: trizomija 21 (sindrom Down), trizomija 18 (sindrom Edwards) i trizomija 13 (sindrom Patau).
Kakva je procedura za ostvarivanje prava na prenatalni test?
1. Pravo na NIPT trudnice ostvaruju kod svog nadležnog doktora medicine specijaliste ginekologije i akušerstva na primarnom nivou zdravstvene zaštite u zdravstvenoj ustanovi koja ima ugovor sa FZO RS. Dakle, kod ginekologa kod kojeg je žena registrovana.
2 Kako bi dobila uputnicu za NIPT, potrebno je da se trudnica pravovremeno naruči za pregled kod svog izabranog ginekologa.
3. Nadležni ginekolog daje preporuku za obavljanje procedure i izdaje uputnicu za NIPT ukoliko trudnica ima indikaciju za ovaj test.
4. Prije nego što ginekolog izda uputnicu, potrebno je da trudnica da svoj pristanak na preporučenu proceduru NIPT-a, a obrazac pristanka dostupan je u Prilogu 1 pomenutog programa. Ovaj obrazac je dostupan i na internet stranici FZO RS u linku “obrasci”, kao i na linku “propisi”, gdje je objavljen i Program.
5. Sa dobijenom uputnicom trudnica na proceduru neinvazivnog prenatalnog testiranja iz krvi odlazi u zdravstvenu ustanovu sekundarnog ili tercijarnog nivoa zdravstvene zaštite sa kojom Fond ima potpisan ugovor.
6.Zdravstvena ustanova u kojoj je uzorak iz krvi trudnica uzet, uzorak dostavlja Univerzitetsko kliničkom centru Republike Srpske, koji dalje šalje na analizu uzorke u ustanovu sa kojom je i potpisao ugovor za pružanje ove vrste dijagnostike.
Šta je sa onima koji su dosad plaćali prenatalni test?
Iz FZO RS napominju da budući da su se u UKC RS stekli uslovi za ovu proceduru, prestaje potreba za refundacijom troškova prenatalnog testiranja koje je do sada bilo omogućeno. Pravo na refundaciju će imati samo osiguranici koji su radili ili će uraditi NIPT do oktobra, odnosno dok se ne omogući uzimanje uzoraka u bolnicama i UKC-u RS (rok za refundacije je godinu dana).
Kada prenatalni test nije moguć?
Pravo na besplatan prenatalni test imaju sve trudnice bez obzira na godine, ali postoje određeni izuzeci kod kojih test nije izvodljiv.
To se odnosi na sljedeće slučajeve: višeplodna trudnoća, trudnoća sa doniranom jajnom ćelijom, blizanačka trudnoća kod surogat majčinstva, u slučajevima nestalog blizanca i ako je trudnici transplantirana koštana srž.
Iz FZO RS napominju da je Program neinvazivnog prenatalnog testiranja iz krvi trudnica usvojen i za 2025. godinu u skladu sa Zakonom o obaveznom zdravstvenom osiguranju, a svi programi su dostupni i na njihovoj internet stranici u linku “propisi”, pa “programi”.
