Od pomenutog iznosa za 2023. godinu na glavni dug se odnosi 2,14 miliona, kamate 598.950, a na troškove parničnog postupka 772.251, a izvršnog postupka 32.335 KM.
Kao i prethodnih godina, pravosnažne sudske presude su se odnosile na sporove iz radnih odnosa, povrede na radu, isplate za razlike plata i naknade, materijalnu i nematerijalnu štetu fizičkim i pravnim licima…
– Značajan dio presuda se kao i u ranijem periodu odnosi na presude iz radnih sporova u vezi sa formacijskim činovima i raspoređivanjem osoblja u Ministarstvu odbrane BiH kao i naknadu štete za neosnovan boravak u pritvoru – navedeno je u izvještaju o reviziji izvršenja budžeta BiH za prošlu godinu.
U istom dokumentu stoji i da su vrijednosno najznačajnija sredstva isplaćena po osnovu presuda u kojima je tužena Uprava za indirektno oporezivanje BiH radi naplate dugovanja za izvedene radove te troškova vođenja arbitražnog postupka pred Stalnim arbitražnim sudom u Hagu u predmetu „Mital protiv BiH“.
– Iako troškovi po osnovu pravosnažnih sudskih presuda iz godine u godinu imaju trend povećanja, Savjet ministara se nije bavio analizom uzroka parničnih i drugih sporova koji su pokrenuti protiv institucija BiH s ciljem racionalizacije troškova nastalih po ovom osnovu – upozoravaju revizori.
Kancelarija za reviziju institucija BiH je tokom sprovođenja pojedinačnih revizija za 2023. godinu izvršila uvid i u sudske sporove revidiranih institucija te naglasila da je lani vidljiv veći priliv novih tužbi u odnosu na prethodno revidirani period po osnovu prava iz radnog odnosa.
– U pogledu prirode sudskih predmeta na nivou svih institucija i dalje prednjače sporovi nastali iz radnih odnosa, a čiji broj ne prestaje da opada. Veliki je broj usvojenih tužbenih zahtjeva kojim se potraživala naknada za obavljanje poslova drugog radnog mjesta, isplata razlika plata i doprinosa, naknada za topli obrok, smještaj, prevoz, prekovremeni rad, rad vikendom i praznicima, odvojeni život – navode revizori.
Tužioci, odnosno državni službenici su takođe potraživali naknadu nematerijalne i materijalne štete nastale kao posljedica povreda na radu.
Sumorne podatke revizora o kršenju radničkih prava u institucijama BiH potvrđuju i u sindikatu.
– U institucijama BiH postoji toliko nelogičnosti i niz drugih situacija koje se bez ikakvog problema mogu izbjeći. Veliki je broj tužbi, pritužbi i ugovora o djelu te novca bačenog niz vodu. Na razne načine pokušavamo da sugerišemo to poslodavcu, ali evidentno je da nema svrhe. To je van svake pameti. Niko se ne bavi žalbama radnika – rekao je „Glasu“ predsjednik Samostalnog sindikata državnih službenika i zaposlenika u institucijama BiH Radenko Mirković.
Navodi i da radnici olako dobijaju sporove na sudovima jer se oni drže zakona.
– Institucije na nivou BiH već 28 godina nemaju kolektivni ugovor. U toku su pregovori. Podaci će biti još više poražavajući ako se poslodavac, nakon što dobijemo kolektivni ugovor, ne bude pridržavao propisa – zaključio je Mirković.
Evidencije
Kancelarija za reviziju je institucijama na nivou BiH u prethodnom periodu skretala pažnju na važnost vođenja pravilne i ažurne evidencije sudskih i upravnih sporova.
– Postojanjem takve evidencije stvara se i pretpostavka za izbjegavanje grešaka u propuštanju zakonskih rokova i ostalih radnji, uključujući i izvršne postupke, a koje mogu prouzrokovati štetu na račun budžeta institucija BiH – poručili su revizori.
