Broj ratova u 2023. skočio je na 36, što znači da se vodi najviše oružanih sukoba u posljednjih 10 godina, jedan je od zaključaka studije istraživača Škole za kulturu mira Autonomnog univerziteta Barselone. Osim toga, u 42 odsto sukoba došlo je do pogoršanja situacije, navodi se u studiji “Uzbuna 2024! Izvještaj o konfliktima, ljudskim pravima i izgradnji mira.”
Čak 17 sukoba visokog intenziteta vodi se u Africi i Aziji, ali najviše medijske pražnje privukli su oni u Evropi i na Bliskom istoku – rat u Ukrajini i između Izraela i Palestine, navodi “Phys.org”.
“Čak 36 oružanih sukoba prijavljeno je u 2023, što je više nego prethodne godine, kada ih je bilo 33, i najviše od 2014. Najviše sukoba bilo je u Africi, 18 ili polovina njih, dok su ostali bili u Aziji i Pacifiku (9), na Bliskom istoku (6), u Evropi (2) i u Americi (1). Viši nivoi nasilja i nestabilnosti primjećeni su u 42 odsto oružanih sukoba u 2023, što je značajno više od 30 odsto prethodne godine” navodi se u studiji.
Postoji pet scenarija u kojima se smatralo da je situacija prerasla u oružani sukob – kriza u Etiopiji, u Somaliji, u zapadnom Kongu, u Sudanu i između Izraela i Hezbulaha. U suprotnosti s tim je činjenica da kriza u Tigraju, oblasti Etiopije, nema više status konflikta.
“Većinu oružanih sukoba izazvala je kontrola teritorija i resursa. Ovi faktori su identifikovani u 15 od 36 sukoba, što znači 42 odsto. Međutim, borba za resurse je važnija, ona je bila uzrok trećine sukoba u 2023. Sukobi oko resursa najčešći su u Africi” navodi se u studiji.
Sukobi visokog intenziteta najčešći su u Africi, čak 70 odsto njih, i Bliskom istoku, 23 odsto, a nije ih bilo u Sjevernoj i Južnoj Americi, Australiji i na Antarktiku.
“Kada je riječ o privatnim bezbjednosnim kompanijama, ruska Vagner grupa učestvovala je u najmanje sedam oružanih sukoba na nekoliko kontinenata, ali uglavnom u Africi. Tokom 2023. organizacija je bila aktivna u Libiji, Maliju, Burkini Faso, Nigeru, Centralnoafričkoj republici, Sudanu, Ukrajini i Siriji. U ratu između Rusije i Ukrajine Vagner grupa imala je značajnu ulogu oko Bahmuta, gdje su priznali da im je poginulo 20.000 boraca. U junu 2023, poslije nekoliko mjeseci sukoba sa ruskim vlastima, Vagner grupa je povela vojnu pobunu protiv Moskve. Pobuna je smirena, a lider organizacije Jevgenij Prigožin preminuo je dva mjeseca kasnije, kada je pao avion kojim je putovao” navodi se u studiji.
Stručnjaci Škole za kulturu mira navode da analiza oružanih sukoba i društveno-političkih kriza u svijetu 2023. identifikuje pet koji mogu da se pogoršaju i postanu izvor veće nestabilnosti i nasilja u 2024. godini.
“Scenariji rizika su prijetnja od novog direktnog sukoba između Demokratske Republike Kongo i Ruande 30 godina od genocida u Ruandi 1994, pa rizik da sukob u Sudanu postane hroničan, pojačane tenzije između Kine i Filipina, ozbiljna militarizacija Evrope, kao i erozija međunarodnog humanitarnog prava u Gazi” navodi se u studiji, prenosi “Telegraf”.
