Danas kada se hiljade turista sjatilo u Banjaluci, a grad ima na stotine hotela, motela i apartmana, zanimljivo je prisjetiti se istorije prvog banjalučkog hotela, izgrađenog prije više od 130 godina.
Impresivni “Hotel Balkan”, prvi pravi hotel podignut u Banjaluci, nije potrajao ni 40 godina, ali je dao značajan pečat urbanoj istoriji Banjaluke. Na to je podsjetio i istoričar Zoran Pejašinović.
– Hotel Balkan izgrađen je 1891. godine na sjevernom kraju Gospodske ulice. Ova uglovnica sa balkonom i zanimljivom kupolom, te fasadom oplemenjenom floralnim ukrasima, bila je jedan od orijentira i simbola onodobne Banjaluke – napisao je nedavno profesor Pejašinović na svom Fejsbuk profilu.
U ovom hotelu se, uz novine, fildžan i čašicu, opuštala banjalučka gospoda s kraja 19. i početka 20. vijeka: profesori, ljekari, advokati, oficiri, činovnici…
Sve tamo do 1914. godine tu je na kafu svraćao i čuveni pisac i narodni tribun Petar Kočić, a povremeno i profesor Vaso Glušac, Kočićev saradnik i kum, sa kojim se družio još kao đak sarajevske Gimnazije i student u Beču.
– Tako je bilo još od austrougarskog vakata, a tako je ostalo i u doba jugoslovenske kraljevine – podsjeća Pejašinović.
Zidove hotelske kafane, dodaje ovaj istoričar, krasile su slike Špire Bocarića, među kojima su se isticali portreti vlasnika hotela, Nike i Ruže Uzunović.
– Za lijepa vremena u samoj Gospodskoj je otvarana i povelika bašta sa tendom od smeđe cerade – dodaje Pejašinović.
Posebna atrakcija kafane Balkan bio je papagaj Oskar, koji se gostima uljudno javljao sa „Dobro jutro” ili „Dobar dan”, a mangupi su ga naučili i da kaže i „baba Ruža”.
– Tako je ova šarena ptica uveseljavala goste danju, a sa mrakom nju su mijenjale razne noćne ptice i ptičice, što su veselim gostima cvrkutale nerijetko do same zore – navodi Pejašinović
Sve je bilo tako do 1930. godine, kada je zajedno sa zgradom Bogoslovije i kućom apotekara Roberta Bramera hotel srušen, radi izgradnje Banske palate, današnje Gradske uprave.
“Hotel Balkan” je decenijama živio kroz stare fotografije i razglednice, podsjećanja na istoriju Vrbaske banovine i zapise hroničara.
Prije 3 godine snimljena je i vrlo gledana TV serija “Hotel Balkan”, inspirisana upravo zanimljivom istorijom prvog banjalučkog hotela.
