Svaki drugi kupac stana u Banjaluci nije iz tog grada već iz druge, manje sredine u Republici Srpskoj. Svaki četvrti zaposleni u Srpskoj stanuje u njenom najvećem gradu.
Po zvaničnim podacima, u Banjaluku se u proteklih 10 godina doselilo ukupno 16.812 građana iz drugih opština Srpske, Brčko Distrikta i Federacije BiH.
Većina njih su iz manjih sredina, koji su iz rodnog kraja došli u najveći grad Srpske, promijenili prebivalište, kupili stan u Banjaluci, gdje sada žive i rade.
Veća šansa za zaposlenje
Glavni razlog preseljenja jeste znatno veća šansa za zaposlenje, a, osim toga, neka radna mjesta uopšte ne postoje u drugim opštinama. Najveći grad Srpske nudi i druge mogućnosti, poput bogatijeg obrazovno-kulturnog sadržaja i raznih manifestacija, ali ne treba zaboraviti i da se za svaku „veću“ ljekarsku intervenciju dolazi upravo u Banjaluku, pa i iz daleke Hercegovine.
Blizina raznih ljekarskih ordinacija i klinika je upravo vodilja naših građana koji su se penzionisali u Njemačkoj i Austriji za kupovinu nekretnine u Banjaluci, i to penzionera koji su rodom iz drugih opština.
Zato Banjaluka ima toliko gradilišta stambenih zgrada.
– Otprilike, polovina kupaca novih stanova u Banjaluci je domicilno stanovništvo, a druga polovina su kupci iz drugih opština Srpske i naši ljudi koji su u inostranstvu – kaže za Srpskainfo Dragan Milanović, iz jedne agencije za promet nekretninama.
Po posljednjim objavljenim procjenama stanovništva, u Banjaluci je polovinom 2021. godine živjelo nešto više od 185.000 stanovnika. To je oko 46.000 više nego po popisu iz 2013. godine. Po podacima Poreske uprave RS, trenutno 68.327 poreskih obveznika za koje se uplaćuje porez na dohodak ima prebivalište u Banjaluci. To ukazuje da otprilike svaki četvrti zaposleni ima adresu u najvećem gradu Srpske.
Još 3 grada u plusu
Aleksandar Majić, zamjenik Centra za demografska istraživanja, za Srpskainfo kaže da se iz statistike o unutrašnjim migracijama može vidjeti da Banjaluka kontinuirano dobija stanovništvo iz ostalih opština.
– Koliko će ona još moći da dobija to stanovništvo zavisi samo od demografskog kapaciteta ostalih opština. Da li Kneževo, Kotor Varoš, Mrkonjić Grad i neke druge opštine imaju još toliko kapaciteta da daju stanovništvo Banjaluci? Sumnjam da imaju puno. Dokle god te opštine budu imale kapacitet, mi ćemo u Banjaluci imati pozitivan saldo unutrašnjih migracija – navodi Majić.
Osim Banjaluke, pozitivan saldo unutrašnjih migracija imaju još Istočno Sarajevo, Bijeljina i Trebinje. Ostale bilježe negativan saldo.
Slični trendovi i u okruženju
– Ako pogledamo okruženje, prije svega Srbiju i Hrvatsku, vidimo da posljednjih 30-ak godina od rata na prostoru bivše Jugoslavije faktički samo veći centri, glavni gradovi i možda gradovi drugog reda veličine dobijaju stanovništvo. To je slučaj sa Beogradom, Novim Sadom, slično je sa Zagrebom, Splitom itd. Takvi trendovi su i u Republici Srpskoj, odnosno Bosni i Hercegovini. Dakle, unutrašnje migracije su usmjerene ka većim centrima – objašnjava Majić.
Podsjeća da ne postoje podaci o vanjskim migracijama zbog čega se ne može dati odgovor da li unutrašnje migracije mogu da nadomjeste vanjske.
– Banjaluka je glavni centar. I univerzitetski, turistički i privredni i politički, i svakako da je tu živa tržišna aktivnost. I onda ima ekonomske opravdanosti da se ovdje ulaže, pa uvijek neko ko ima para iz Mrkonjić Grada, Kneževa, Šipova, Prnjavora neće da kupi nekretninu u svom rodnom mjestu, pa čak i oni iz Hercegovine – navodi Dragan Milanović, iz jedne agencije za promet nekretninama.
Dođu da studiraju i ostanu
Kaže da ima slučajeva da roditelji iz neke druge opštine kupe stan djeci zbog smještaja za vrijeme studiranja.
– Većina djece i ostane u Banjaluci, gdje nađu posao i formiraju porodice – objašnjava on.
Mnogi građani iz manjih sredina u blizini Banjaluke koji su putovali u najveći grad Srpske na posao u međuvremenu su kupili stan u Banjaluci, gdje su se i preselili, a naročito oni koji rade u javnom sektoru.
O kvalitetu života u Banjaluci, koja sa komunalnom infrastrukturom ne prati ovaj priliv stanovništva, odnosno stambenu gradnju, može se sigurno puno toga prigovoriti. I kao takav je bolji nego u drugim opštinama i gradovima u Srpskoj.
