Sajtovi Vlade Republike Srpske, Inspektorata, Agencije za državnu službu i Predsjednika RS koji su prethodnih dana oboreni zbog sankcija, uklonjeni su u potpunosti sa internet pretraživača, koji ih više ne indeksiraju kao da nisu ni postojali.
U razgovoru sa IT stručnjacima, Capital saznaje da gašenje sajtova državnih institucija i njihovo brisanje može donijeti mnogo više problema nego što se to čini u prvi mah.
Prije svega, ističu, postavlja se pitanje postoji li “backup”, odnosno kopija svih podataka ugašenih sajtova i gdje se ona uopšte čuva.
S obzirom na to da niko ne diže sajt u namjeri da će biti oboren ili ugašen pod teretom sankcija, IT stručnjaci sumnjaju da je i kopija uklonjena zato što se ona obično čuva na istom mjestu gdje se nalazi server.
“Sada je samo pitanje gdje su držali svoje servere i serverske aplikacije, kao i baze podataka. Ako su ih pohranjivali na Google cloud ili na Amazonu, sigurno je da će imati ozbiljnih problema ako su i oni pohranjeni na istom mjestu”, objašnjava.
Kaže da se podaci obično čuvaju na istom serveru, da bi se u slučaju eventualnih hakerskih napada i havarija sajtovi mogli brzo i lako vratiti u funkciju.
“Moguće je da su domeni sada označeni kao neraspoloživi, zbog čega im niko ne može pristupiti i skinuti postojeće fajlove da ih prebaci na drugo mjesto. Ako nisu imali informacije da će biti blokirani, moguće je da su svi podaci ostali zarobljeni”, kaže on.
Ko će napraviti nove sajtove?
S obzirom na to da sajta Vlade i ostalih institucija nema više od sedmicu dana, jasno je da su problemi veći, što bi moglo i da objasni ćutanje Vlade RS koja se zvanično o ovom pitanju nije ni oglasila.
“Čak i ako su kopiju čuvali kod drugog provajdera, na različitoj lokaciji, moguće je da su sve kompanije dobile informaciju da ih ugase. Podaci bi mogli biti sačuvani samo u slučaju da su ih držali na svom internom, lokalnom serveru, što je moguće, ali malo vjerovatno”, kaže on.
Drugi IT stručnjak je objasnio da su sankcije i gašenje sajtova sigurno zadali dosta glavobolje informatičarima u institucijama.
“Veliki je problem i što im je sada zadato mnogo posla, a nema ko da ga obavi. Njihov IT sektor nije posebno jak da bi se taj posao za nekoliko dana uradio. Sajt kao sajt se može brzo prebaciti na drugo mjesto i za dva dana može sve biti gotovo, ali je pitanje ko to može da uradi i sa čime”, kaže on.
Vlada Srpske danima ćuti o gašenju sajtova i onemogućavanju komunikacije sa javnošću. Juče je premijer Radovan Višković u kratkoj izjavi za Capital potvrdio da se radi o posljedicama sankcija, ali više od toga nije rečeno.
Ostalo je nejasno da li je Vlada dobila informaciju o potencijalnim posljedicama sankcija, a nakon obaranja sajtova javnost nije dobila nikakvo obavještenje o tome.
Vlada se i dalje ne oglašava
S obzirom na to da se gašenje servera dešava postupno i da je potrebno nekoliko dana da sajtovi nestanu sa Google-a, mnogi nisu ni prepoznali o čemu se radi.
Capital je u više navrata je pokušao da sazna više informacija o ovome, ali do sada nismo dobili odgovore na pitanja koja smo Vladi više puta slali faksom, a na kraju i preko društvenih mreža.
Umjesto da se o tome oglasi neko iz Vlade ko se bavi ovim pitanjima, o gašenju sajtova danas je progovorio ministar poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Republike Srpske Savo Minić.
Rekao je “da je onemogućavanje pristupa zvaničnim sajtovima Vlade Srpske klasično iživljavanje nad institucijama, da ovim činom nije nanesena direktna šteta i da svi očekuju da im budu uvedene sankcije”.
“Akcija protiv Republike Srpske je vidljiva, snalazimo se iako godinu dana postoji ugovor za održavanje sajta. Nova rješenja podrazumijevaju novi sajt i način razmjene podataka”, dodao je Minić.
Podsjećamo, i ministarka finansija Zora Vidović rekla je ranije da Vlada RS ima problema zbog sankcija i to u domenu finansiranja.
