Alati za zamrzavanje, upravljanje i zapljenu kriminalne imovine u BiH nemaju dovoljan učinak.
To se navodi u nedavno objavljenom Izvještaju Evropske komisije (EK) o napretku BiH za 2023. godinu.
Istaknuto je da je u borbi protiv organizovanog kriminala potrebno pojačati oduzimanje imovine stečene kriminalom.
“Kriminalnu imovinu treba sistematski zamrznuti i upravljanje njome treba poboljšati”, poručio je Brisel, koji dodaje da su finansijske istrage i zapljena imovine uglavnom neefikasni.
U izvještaju je istaknuto i da bi u narednoj godini BiH posebno trebalo hitno da usvoji i počne s primjenom zakona o sprečavanju pranja novca i finansiranju terorizma.
Istina, navodi se i da je postignut određeni napredak u borbi protiv organizovanog kriminala. Međutim, kako se navodi, pravni okviri nisu usaglašeni širom zemlje.
Evropska komisija smatra da u BiH postoje sistemski nedostaci u operativnom radu koji se odnose na saradnju organa za sprovođenje zakona zbog neusaglašenog krivičnog zakonodavstva, a tu je i slaba institucionalna koordinacija i veoma ograničena razmjena obavještajnih podataka.
“Zločinačke organizacije u Bosni i Hercegovini koriste pravne i administrativne rupe”, navodi Evropska komisija.
U narednoj godini, ističe se, potrebno je jačanje finansijskih istraga i usvajanje standardnih operativnih procedura za vođenje finansijskih istraga.
Navedeno je u izvještaju i da je policija podložna političkom miješanju. A policajaca nam ne nedostaje, naprotiv.
“Policije (u BiH) su 2021. imale 438 policajaca na 100.000 stanovnika, a prosjek u EU iznosi 335,3 policajaca”, navodi se u izvještaju.
Visoki sudski i tužilački savjet (VSTS), navodi se, donio je smjernice za glavne tužioce o obaveznom pokretanju finansijskih istraga u slučajevima korupcije, organizovanog kriminala i pranja novca. Ovo, smatra Brisel, treba pratiti i efikasno implementirati.
U “Transparency Internationalu BiH” takođe smatraju da su neefikasni postojeći alati BiH za upravljanje i zapljenu imovine stečene kriminalom.
“Trebalo bi ih unaprijediti i trebalo bi donijeti nove zakone koji će omogućiti u prvom redu tužilaštvima, ali i agencijama za sprovođenje zakona, da efikasnije vrše istrage i zapljenu sve one imovine za koju se sumnja ili za koju se dokaže da je stečena na protivzakonit način”, kaže za “Nezavisne novine” Damjan Ožegović, viši istraživač i saradnik za pravne poslove u “Transparency Internationalu BiH”.
Ožegović podsjeća da je, prema svim nalazima, pravosuđe najslabija karika u borbi protiv korupcije u BiH te da bi upravo zato trebalo izvršiti kompletnu lustraciju pravosuđa.
“Ali, u prvom redu tužilaštava, koja su inicijalna kapisla za procesuiranje svih nepravilnosti, odnosno svih počinilaca koruptivnih krivičnih djela”, naglasio je Ožegović.
Podsjetimo, kako smo ranije pisali, na putu ka Evropskoj uniji pred Bosnom i Hercegovinom je još mnogo posla. To se može zaključiti u obrazloženju na dosadašnju realizaciju 14 prioriteta koje BiH treba da ispuni ukoliko želi da se pridruži EU, a u kojem, pored ostalog, piše da nije urađeno gotovo ništa u vezi s pitanjem Mehanizma koordinacije kada je riječ o evropskim integracijama te da su BiH potrebne temeljne reforme koje se tiču ustavnog poretka, osiguranja jednakosti i nediskriminacije građana.
