Prema riječima predsjednika Srpskog nacionalnog savjeta Crne Gore Momčila Vuksanovića, DPS Mila Đukanovića uz pomoć zapadnih partnera godinama, dok je bio na vlasti, sprovodio je identitetski i kulturni inženjering, koji je, kako kaže, nastavljen i od strane aktuelne crnogorske vlasti. Cilj je minimiziranje srpskog faktora u Crnoj Gori.
– Rezultati popisa pokazuju da nisu uspjeli, iako se ne mogu oteti utisku da oni nisu validni, da ne pokazuju pravo stanje. Toliko vremena je odgađano da budu objavljeni rezultat, kao da u Crnoj Gori ima ljudi kao u Indiji ili Kini. Nije logično da broj Srba poraste za četiri odsto, a broj onih koji govore srpski za manje od jedan odsto. Nema logike. Nekima je očigledno u interesu da srpski narod u Crnoj Gori ne dobije ravnopravni status nacionalne zajednice. Smatram da se i dalje sve radi da Srbi kao narod ne budu konstitutivni – istakao je Vuksanović za “Glas Srpske”.
Istoričar Aleksandar Raković kao bitan podatak navodi to što je popis pokazao da je srpski identitet ipak najdominantniji, jer je broj onih koji govore srpskim veći od broja onih koji su se izjasnili kao Crnogorci.
– Dobro je što je porastao i broj onih koji se izjašnjavaju kao Srbi, na 33 odsto. Doduše postojala su očekivanja, odnosno procene da bi taj procenat mogao biti i veći za još tri ili četiri odsto, ali i da broj onih koji govore srpski ide preko 50 odsto. Iz rezultata možemo videti da je desetak odsto onih koji su rekli da govore srpski, a pri tome su se izjasnili kao Crnogorci. I upravo su oni bili taj mali jezičak na vagi, koji je napravio sadašnju identitetsku prevagu. Za osam godina, kada je naredni popis, videćemo kako će se oni opredeliti, da li će se vratiti svom srpskom identitetu ili ne. U slučaju da do toga dođe, recimo u procentu od 4,5 odsto, Srbi bi u tom slučaju bili većinski narod u Crnoj Gori – kaže Raković dodajući da to odmjeravanje identiteta ostaje i dalje, što je jedan opšti trend na čitavom dinarskom prostoru, od Like do Crne Gore.
Navodi da sada ostaje da se vidi da li će DPS prihvatiti da srpski jezik postane službeni, jer nema više nikakve dileme da tim jezikom govori većina građana. Smatra i da je takav scenario malo vjerovatan.
Na kraju kao zanimljiv detalj navodi da je broj onih koji se izjašnjavaju kao Crnogorci, a pri tome kao maternji navode crnogorski – sve manji te da ih u maksimalnom broju ima oko 200.000.
Inače, kada su u pitanju ostali rezultati popisa koji je juče objavio Monstanto, Uprava za statistiku, u Crnoj Gori popisano je ukupno 623.633 lica. Među njima je i 58.956 (9,45 odsto) onih koji su se izjasnili kao Bošnjaci, 30.978 (4,97) kao Albanci, ali i 12.824 ili 2,06 odsto kao Rusi. Oko 10.000 je reklo da su muslimani, a manje od jedan odsto ima Hrvata. Kada je u pitanju maternji jezik – 269.307 lica ili 43,18 odsto reklo je srpski. Crnogorski je maternji za 215.299 lica ili 34,52 odsto, a bosanski za 43.470 lica. Albanski za 32.725 lica ili 5,25, a ruski – 14.731. Jedna od zanimljivosti je da je jedan broj lica kao maternji jezik stavio srpsko-hrvatski. Njih je oko dva odsto, odnosno 12.999. Podaci o vjerskoj strukturi pokazuju da je 443.394 lica ili 71,1 odsto stanovnika izjavilo da su pravoslavne vjere, a 124.668 ili 19,99 odsto islamske vjere. Katolika ima 20.408 ili 3,24 odsto.
Godina 2011. 2023.
Nacionalnost broj / odsto broj / odsto
Crnogorci 278.865 / 44,98% 256.436 / 41,12%
Srbi 178.110 / 28,73% 205.370 / 32,93%
Bošnjaci 53.605 / 8,65% 58.956 / 9,45%
Albanci 30.439 / 4,91% 30.978 / 4,97%
Rusi 946 / 0,15% 12.824 / 2,06%
Muslimani 20.537 / 3,31% 10.162 / 1,63%
Godina 2011. 2023.
Maternji jezik broj / odsto broj / odsto
Srpski 265.895 / 42,88% 269.307 / 43,18%
Crnogorski 229.251 / 36,97% 215.299 / 34,52%
Bosanski 33.077 / 5,33% 43.470 / 6,97%
Albanski 32.671 / 5,27% 32.725 / 5,25%
Ruski 1.026 / 0,17% 14.731 / 2,36%