Rekordno niska izlaznost od svega 30 odsto obilježila je prijevremene izbore za gradonačelnika Prijedora, na kojima je pobijedio kandidat SNSD-a Slobodan Javor sa 13.076 ili 53,42 odsto glasova ispred kandidata opozicije i funkcionera DNS-a Gorana Predojevića, za koga je glasalo 9.965 ili 40,71 odsto birača.
Prema tvrdnjama analitičara, niska izlaznost pokazuje da su građani prezasićeni politikom i izbornim procesima, ali predstavlja i mnogo ozbiljniju poruku opoziciji, nego vladajućim strankama.
Sociolog i profesor Filozofskog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu Drago Vuković kaže da je apstinencija birača indikator stanja politike i njenog ugleda, ističući da se narod umorio od izbora.
“U političkom smislu slaba izlaznost je zapravo direktna poruka opoziciji i njenom političkom rejtingu. Ovo je poruka njenim liderima da ozbiljno razmisle o povlačenju iz politike, jer je očigledno da je od loše vlasti lošija jedino loša opozicija”, kaže Vuković za “Glas Srpske”.
On dodaje da su protekli prijevremeni izbori bili najmanje interesantni za Prijedor i Prijedorčane, jer nisu bili rezultat potrebe da se samo godinu dana nakon redovnih izbora nešto mora mijenjati zbog blokade vlasti, korupcije ili nepotizma.
“To što su neki privatni problemi postali društveno interesantni očigledno nisu bili motiv ni za promjene, niti su motivisali birače da izađu na izbore”, kaže Vuković.
On smatra da će rezultati iz Prijedora imati refleksije na opšte izbore naredne godine.
“Opozicija je dobila kontraefekat zbog velike galame i najave pobjede kao uvoda u veliku pobjedu na opštim izborima. Ali za njene lidere koji velikim demagogijama kriju veliku političku slabost možda je dobro da se malo presaberu u tim političkim taktikama”, kaže Vuković.
Što se tiče vladajuće koalicije, on ističe da su ovi izbori važni, kao što je važna veoma hrabra, ali i rizična borba za vraćanje nadležnosti Republici Srpskoj.
Politikolog Ljubinko Jović kaže da je pored rekordno niske izlaznosti kojom su birači poslali poruku političarima, prije svega onima iz opozicionih redova, specifičnost to što su se sukobila dva kandidata iz partija koje su vladale u Prijedoru u zadnjih petnaestak godina.
“Mali broj nevažećih listića pokazao je da je na izbore izašao većinom onaj ko je znao za koga će glasati”, kaže Jović.
Prema njegovim riječima, rezultati u Prijedoru uticaće na ostatak političkog života u Srpskoj.
“To što opozicija, iako ujedinjena, nije uspjela da pobijedi kandidata SNSD-a svakako će ojačati ovu stranku. Što se tiče opozicije, vidjećemo da li će ih poraz opametiti i natjerati da poprave saradnju ili će biti izvor sukoba i razjedinjenja”, ocjenjuje Jović za “Glas Srpske”.
Politički analitičar Vojislav Savić kaže da pobjeda Slobodana Javora nije pretjerano iznenađenje, ako se uzmu u obzir procesi u Prijedoru nevezani za skandal sa prethodnim gradonačelnikom.
“Ne treba zaboraviti da je DNS vodio taj grad dugi niz godina i da je stanovništvo željno promjene, a DNS to svakako nije, iako je u datom trenutku bio opoziciona partija. DNS je potvrdio da više nema značajan uticaj u dojučerašnjoj tvrđavi, jer se dobar dio članstva prelio ili u SNSD ili u manje stranke oko SNSD-a”, kaže Savić za pomenuti list.
On dodaje i da opozicija plaća danak zbog svojih unutrašnjih podjela i raspodjele funkcija koje ne postoje.
“Osim toga, kalkulacije i saradnja sa kompromitovanim političarima i koketiranje sa širokim spektrom interesnih grupa ne ulijeva povjerenje kod građana, čak ni kod onih koji su opoziciono nastrojeni”, kaže Savić.
Atmosfera
Vojislav Savić kaže da niska izlaznost nije rijetkost kada su u pitanju prijevremeni izbori i podsjeća da je na prijevremene izbore za predsjednika Republike Srpske, na kojima je pobijedio Rajko Kuzmanović, izašlo oko 36 odsto birača.
“Teško je stvoriti istu atmosferu kao u kampanjama za opšte, a naročito lokalne izbore, kada je mobilizacija partijskih aparata na maksimumu”, kaže Savić.
