Iako su predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik i predsjednik Vlade Srpske Radovan Višković još krajem 2022. godine najavili da će biti objavljen spisak svih koji se vode kao zaposleni u ministarstvima, javnim institucijama i preduzećima, ali ne dolaze na posao, od toga do danas nije bilo ništa.
Javnost je tako ostala uskraćena za informaciju ko to prima platu za svoj nerad, a prema riječima sindikalaca, Vlada RS i ne želi da objavi spisak, jer znaju da se na istom nalaze zaposleni u njenim kabinetima.
Podsjećanja radi, iz Vlade RS su krajem decembra obavezali ministre i direktore republičkih uprava i organizacija da do 31. decembra 2022. raskinu ugovore o radu sa svim licima koja se vode kao zaposlena u njihovim institucijama, a ne pojavljuju se na radnim mjestima. Tada je navedeno da će, ukoliko se nakon zadatog roka ustanovi da se takva lica i dalje nalaze u radnom odnosu, odgovorna lica, odnosno rukovodioci biti sankcionisani, a to znači razriješeni funkcija na kojima se nalaze.
Nakon toga, početkom 2023. godine, iz Vlade Srpske je saopšteno da je raskinut radni odnos sa više od 20 zaposlenih u institucijama Republike Srpske i javnim preduzećima, jer su utvrđene navedene nepravilnosti, a iz Kabineta republičkog premijera tada je rečeno da se provjeravaju na desetine anonimnih prijava.
“Jednom radniku koji je zaposlen u Ministarstvu za naučnotehnološki razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo RS, Vlada RS uručila je otkaz, jer je utvrđeno da nije dolazio na posao. Radni odnos prekinut je sa zaposlenima u preduzećima ‘Pošte Srpske’, RiTE Ugljevik, RiTE Gacko, ‘Elektrobijeljina’ ‘Hidroelektrane na Drini’ i ‘Elektrokrajina’ Banjaluka”, naveli su iz Vlade RS.
Iako je Višković tada rekao da zbog zaštite ličnih podataka ne može objaviti imena otpuštenih, interesovalo nas je zašto spisak ipak nije objavljen kako bi se bar znalo da li je Vlada RS otkrila još neradnika i gdje su zaposleni. U premijerov kabinet poslali smo i pitanje šta je konkretno preduzeto ne samo od strane Vlade, već i institucija u kojima rade ti ljudi, da li se radi o otkazima ili drugim mjerama.
Odgovor koji je stigao nije nam ponudio ništa.
“Vlada Republike Srpske u kontinuitetu sprovodi aktivnosti i mjere u vezi s pitanjem discipline na radnim mjestima kao i obaveze zaposlenih po osnovu radnog odnosa.
Vlada je u ranijem periodu saopštila koje su to institucije i javna preduzeća u kojima je konstatovano kršenje radne discipline i nesprovođenje procesa rada. Ovaj proces se sprovodi u kontinuitetu, a sankcije u vezi sa nedolaskom na posao, kao i drugim povredama iz oblasti zapošljavanja sprovode se u skladu sa zakonskim propisima, odnosno Zakonom o radu”, navodi se u odgovoru koji je prije nekoliko dana dostavljen “Nezavisnim novinama”.
Uzevši u obzir velika obećanja po ovom pitanju, logično je tražiti odgovor ma pitanje: Zašto je sve sada pod velom tajne?
“Zašto Vlada ćuti o ovome? Pa zato što bi prvo trebala krenuti od onih koji su nosioci najviših funkcija u Vladi i u javnim preduzećima. Jer uglavnom to su raznorazni savjetnici koji su angažovani, koji uopšte ne dolaze na posao, a primaju platu, koji su, da kažem žargonski ‘politički namireni’, da imaju neke prihode, a ne znaju ni oni da li su došli ili su pošli”, kategoričan je Božo Marić, predsjednik Sindikata uprave RS.
“Apsolutno je porazno da ne žele da otkriju šta je urađeno. Moralo se znati ko je to smijenjen, da li se radilo o direktorima preduzeća, protiv koga su podnesene krivične prijave, ko je nezakonski trošio budžetski novac. Tu je mnogo pitanja koja bi sigurno pokrenula brdo krivičnih prijava da se izađe sa nekim od tih imena, zato se vjerovatno to i krije”, dodao je Marić.
Takođe, na pitanje vjeruje li da će spisak ikada biti objavljen, odgovara:
“To pitanje će biti riješeno onog trenutka kada Vlada RS odluči da javno objavi registar svih onih koji primaju platu iz budžeta ili javnih sredstava.”
Iz Saveza sindikata RS poručuju za “Nezavisne novine” da oni nemaju mnogo informacija u vezi s ovim pitanjem te da im nisu stizale žalbe radnika.
Nebojša Vukanović, predsjednik Pokreta za pravdu i red i narodni poslanik, ističe da je kompletna priča o neradnicima bila samo populizam vlasti koja je željela da pokaže javnosti kao da nešto radi.
“Pa, svi ti ljudi koji su zaposleni tamo su tu došli ili preko rodbinske ili partijske veze, naravno, čast izuzecima. Ako bi se zaista krenulo u to čišćenje, pa tamo ne bi ostalo da radi ni deset odsto. Ostali samo parazitiraju. Vlast je napravila sistem u kome ni čistačica neće dobiti posao ako nije u partiji”, zaključio je Vukanović.
