Sankcije koje su najmoćnije države Zapada nametnule vodećim političkim funkcionerima Republike Srpske sve otvorenije počele su da utiču na živote običnih građana, koji će ostati uskraćeni za realizaciju brojnih važnih projekata.
Da se politički obračun Milorada Dodika i ostalih najviših zvaničnika Srpske sa SAD, Velikom Britanijom i EU direktno odnosi na sve građane RS, a ne samo na one koji su zvanično pod sankcijama, postalo je jasno još prije mjesec dana kada je iz EU saopšteno da će 303 miliona evra bespovratnih sredstava donirati za razne infrastrukturne projekte u FBiH, dok u Republiku Srpsku, kako je objavljeno, neće poslati ni cent.
Obustavljeni projekti
Nova potvrda toga da se “omča” sankcija sve snažnije steže oko cijele Republike Srpske, a ne samo oko njenih funkcionera koji su ušli u sukob sa Zapadom, stigla je prekjuče iz Ambasade Njemačke u BiH. Kako je saopšteno, njemačka Vlada odlučila je da obustavi četiri infrastrukturna projekta u Srpskoj vrijedna 105 miliona evra, a radi se o projektima rehabilitacije hidroelektrane Trebinje, faza III i IV, zatim vjetroparka Hrgud, te zbrinjavanja otpadnih voda u Gradiški. Posljednji projekat, inače, planiran je u saradnji s Vladom Švajcarske.
– Kao reakcija na odluke Narodne skupštine Republike Srpske od decembra 2021. godine o vraćanju nadležnosti i stvaranju vlastitih institucija s ciljem slabljenja države BiH, njemačka vlada je u aprilu 2022. godine odlučila da prvo privremeno zaustavi četiri infrastrukturna projekta. Međutim, nije došlo do povlačenja secesionističkih mjera, koje je tražila njemačka vlada. Umjesto toga, predsjednik i Vlada Republike Srpske nastavili su s eskalacijom političke krize. Savezna vlada Njemačke je zato sada donijela odluku da neće ponovo pokretati obustavljene projekte. Projekti će sukcesivno biti okončani u skladu s ugovorom – navodi se u saopštenju za javnost njemačke ambasade u BiH.
“Oslanjanje na Rusiju i Kinu zabluda”
Stručnjak za međunarodne odnose i bivši karijerni diplomata iz Beograda, Srećko Đukić, za Srpskainfo kaže da je praksa pokazala da je nemoguće odvojiti sankcije koje su uvedene protiv rukovodstva neke države od posljedica koje zbog toga snosi narod.
– Iako se sankcije deklarativno uvijek odnose na pojedince, a ne na cijeli narod, svi dosadašnji slučajevi u međunarodnoj praksi pokazali su da mnogo teže posljedice takvih kazni pogađaju obične ljude nego one protiv kojih su sankcije nominativno uvedene – ističe Đukić.
Između ostalog, on tvrdi da je iskreno zabrinut za sudbinu Republike Srpske zbog, kako navodi, sve očiglednije ekonomske i finansijske izolacije u kojoj se nalazi zbog sukoba njenog rukovodstva s najmoćnijim državama Zapada.
– Oslanjanje na alternativne izvore finansiranja iz Rusije i Kine predstavlja tešku zabludu. Rusija se nalazi u svojim problemima i od nje ne treba očekivati previše, dok iz Kine jedino možete dobiti kredite, koji se ne mogu porediti s bespovratnom pomoći iz fondova EU – ističe Đukić.
Profesor geopolitike Srđan Perišić, s druge strane, smatra da bi Srpska “trebalo da bude zahvalna Njemačkoj”, ali i drugim zapadnim silama zbog toga što je, kako kaže, otvorila vrata za povoljnije aranžmane s Kinom, Rusijom i drugim državama izvan kolektivnog Zapada.
– Za razliku od Zapada, projekti koji se realizuju uz pomoć Kine ili Rusije ne traže bilo kakve političke ustupke. Ja bih, lično, bio zahvalan Zapadu što je Republici Srpskoj omogućio da se preorijentiše na druga tržišta i pronađe nove partnere – kaže Perišić.
