Premijer privremenih prištinskih institucija Aljbin Kurti objavio je danas na Twitteru svoju, kako navodi “viziju” statuta Zajednice srpskih opština (ZSO) koja prema njegovoj zamisli, pored ostalog treba da bude “neteritorijalan projekat” i da priznaje “ustavne karakteristike Republike Kosovo”.
U Kurtijevom nacrtu, koji je predstavio na jučerašnjem sastanku u Briselu, kaže se da će ZSO poticati iz ovlašćenja iz Okvirne konvencije Savjeta Evrope, što će, kako tvrdi, pružiti priliku pripadnicima srpske zajednice “da promovišu i zaštite svoje interese kroz samoupravni okvir”.
Kurtijeva “vizija” promoviše “neteritorijalni projekat”, pri čemu će “svi Srbi na Kosovu biti funkcionalno predstavljeni u skladu sa principom nediskriminacije i jednakosti pred zakonom.
Na osnovu tog principa za koji navodi da je u skladu sa njihovim pravom glasa iz tzv. kosovskog ustava, Kurti tvrdi da svi Srbi mogu da ostvaruju pravo na slobodno udruživanje radi odbrane ili zalaganja za politička, nacionalna, kulturna, socijalna, ekonomska prava i ciljeve.
Kurtijev “projekat” predviđa i obezbjeđivanje “direktnog kanala komunikacije sa vladom u Prištini”, pored ostalog, kako kaže, kroz učešće u Konsultativnom vijeću zajednica.
Kurtijevim nacrtom predviđa se i mogućnost da se ZSO finansira iz budžeta vlade u Prištini, međunarodnih organizacija, institucija trećih zemalja i donacija, pored ostalog, kako stoji u dokumentu, i iz Srbije, a sve to, dodaje se, “mora da prođe kroz procedure i propise ministarstva finansija Kosova”.
U dokumentu se predviđa “mogućnost saradnje sa svim institucijama, uključujući opštine, u cilju podrške njihovom radu i misiji”.
Kurti u svom predlogu zahteva da statut ZSO “u potpunosti priznaje ustavne karakteristike Republike Kosovo” kao što su, objašnjava, poštovanje nezavisnosti, jedinstvo institucionalnog sistema, teritorijalni integritet.
“Uz pomoć važećih zakona projekat ZSO će obezbijediti mogućnost ostvarivanja nekih neprofitnih usluga kroz stvaranje udruženja u oblasti kulture, umjetnosti, nauke i obrazovanja za izražavanje, unapređenje i razvoj srpskog identiteta”, navodi se u Kurtijevom nacrtu statuta ZSO.
Dodaje se da će projekat obezbediti “proceduru registracije u vladinom organu odgovornom za opštu upravu i procedure za poštovanje zakona Kosova”.
Kaže se i da će on “obezbijediti i promovisati poštovanje političkog pluralizma, slobode govora, slobode udruživanja i prava na slobodnu odbranu političkog i vjerskog identiteta Srba na Kosovu”.
Na kraju dokumenta Kurti pominje i “riješenost Kosova i Srbije da ostanu posvećene tome da obezbijede da “nevećinske zajednice susjednih zemalja žive u skladu sa istim standardima zaštite ljudskih prava koji su uobičajeni u demokratskim i kohezivnim društvima”.
Statut ZSO, prema Kurtijevoj “viziji”, mora da bude u skladu sa ustavom tzv. Kosova i odlukom ustavnog suda u Prištini od 23. decembra 2015, prema kojoj formiranje ZSO nije u potpunosti u skladu sa tzv. ustavom.
Takođe, navodi on, statut mora da bude i u saglasnosti garancijama bivše šefice evropske doiplomatije Federike Mogerini iz iste godine i deklaracijom američkih zvaničnika Dereka Šolea i Gabrijela Eskobara od 30. januara ove godine.
Kurti je sinoć, nakon sastanka sa predsednikom Srbije Aleksandrom Vučićem i evropskim posrednicima u Briselu rekao je da je nacrt statuta Zajednice srpskih opština (ZSO), koji je predstavljen na tom skupu “suštinski nespojiv sa ustavom tzv. Kosova” i iznio tvrdnju da je “jasno da Srbija nastoji da uspostavi Republiku Srpsku na Kosovu”,.
Kurti je rekao da je ”predložio nacrt vizije o zajednicama sa nealbanskom većinom na KiM”, koji je, kako navodi, inspirisan sporazumom o normalizaciji odnosa između Srbije i Hrvatske.
Visoki predstavnik Evropske unije za spoljnu politiku i bezbednost Žozep Borelj izjavio je da je na sastanku u Briselu u okviru dijaloga Beograda i Prištine postignut “važan, ali simboličan” korak ka formiranju Zajednice srpskih opština.
Vučić je novinarima u Briselu ponovio da Priština mora da ispuni svoju obavezu oko ZSO, a da će Srbija učestvovati u implementaciji najvećeg dela onoga što tamo piše.
