Politički direktori Upravnog odbora Savjeta za sprovođenje mira /PIK/ pozvali su političke aktere da zadrže pozitivnu dinamiku u procesima uspostavljanja vlasti i dogovaranja sveobuhvatnog koalicionog programa, koji bi se fokusirao na sprovođenje reformi i napredovanje BiH na putu ka EU.
U kominikeu nakon dvodnevne sjednice navodi se da su politički direktori Upravnog odbora PIK-a izrazili zadovoljstvo zbog činjenice da su konstituisani Predstavnički dom Parlamentarne skupštine BiH, Narodna skupština Republike Srpske, Predstavnički dom Federacije BiH, te sve kantonalne skupštine.
“Preostala imenovanja u strukturama vlasti trebaju biti riješena”, navodi se u kominikeu nakon sjednice Upravnog odbora PIK-a održane u Sarajevu.
U svjetlu ozbiljnih izazova i mogućnosti sa kojima se BiH suočava, Upravni odbor je raspravljao o opštim izborima održanim 2. oktobra, formiranju vlasti, vladavini prava i evroatlantskim integracijama BiH.
Prema preliminarnim informacijama Posmatračke misije OEBS/ODIHR-a, izbori su generalno sprovedeni u kompetitivnoj atmosferi i dobro organizovani, ali ih je obilježilo i nepovjerenje u javne institucije i retorika koja poziva na etničke podjele, navodi se u kominikeu PIK-a.
Istovremeno, Upravni odbor PIK-a napominje da su izbore pratile optužbe za ozbiljne izborne krađe, posebno, ali ne i jedino, u slučaju izbora za funkciju predsjednika u Republici Srpskoj.
Upravni odbor PIK-a pozvao je “nadležne vlasti da bez oklijevanja i u potpunosti istraže ove navode i kazne krivce u skladu sa svim zakonom predviđenim kaznama”, navodi se u kominikeu.
Upravni odbor PIK-a se sastao sa novoimenovanim glavnim tužiocem BiH, predsjednikom Suda BiH i predsjednikom Visokog sudskog i tužilačkog savjeta BiH /VSTS/, te ponovno pozvao na preduzimanje efikasnih, pravovremenih i održivih mjera protiv organizovanog kriminala i sistemske političke korupcije.
Upravni odbor PIK-a “izrazio je žaljenje što su nepotizam i korupcija i dalje osnovni kamen spoticanja, čime se nanose ogromne štete ekonomiji, svakodnevnom životu građana i političkoj atmosferi”.
Preduzimanje aktivnosti u ovoj oblasti bi pokazalo opredjeljenje za vladavinu prava i transparentnost, što je od ključnog značaja za evropski put BiH, te bi doprinijelo bezbjednosti i dobrobiti svih građana BiH, navodi se u saopštenju.
Upravni odbor PIK-a je izrazio bezuslovnu podršku organima vlasti na svim nivoima u suočavanju sa ovim ključnim izazovima i pozvao ih da hitno usvoje integritetske amandmane na Zakon o VSTS, zakon o sudovima i zakon o sprečavanju sukoba interesa, u potpunosti usklađene s evropskim i međunarodnim standardima.
U kominikeu je izraženo žaljenje što političke stranke nisu uspjele da postignu dogovor o izbornoj reformi, zbog čega je Kristijan Šmit 27. jula donio nekoliko amandmana na Izborni zakon, čime su uvedene nove sankcije za izborne krađe i ojačane nadležnosti Centralne izborne komisije.
Upravni odbor PIK-a pozvao je novoizabrane vlasti BiH da preduzmu dalje zakonodavne reforme, čime bi se unaprijedila transparentnost i integritet izbora i osigurala odgovarajuća sredstva za Centralnu izbornu komisiju.
PIK naglašava da će odgovornost lokalnih vlasti za sprovođenje reformskih procesa imati ključni značaj za napredovanje BiH na putu ka EU, kao i da funkcionisanje demokratskih institucija ima suštinski značaj za evroatlantske integracije.
Pozdravljeni su dosadašnji pozitivni koraci koje su domaći politički akteri preduzeli na osiguranju funkcionalnosti institucija, uključujući i imenovanje četiri sudije Ustavnog suda Federacije BiH.
Upravni odbor pozvao je Fiskalni savjet i Savjet ministara da odobre Globalni fiskalni okvir za period 2023 – 2025. godine, da bi se pripremilo usvajanje budžeta BiH.
PIK, takođe, podsjeća sve vlasti na njihovu obavezu, definisanu Opštim okvirnim sporazumom za mir, da sarađuju sa OHR-om.
Upravni odbor PIK-a “osudio je svaki oblik secesionističke retorike i djelovanja”, te pozvao vladajuću koaliciju u Republici Srpskoj da “prestane sa svim aktivnostima kojima se krši Opšti okvirni sporazum za mir, uključujući i Ustav BiH, ili kojima se ugrožavaju državne nadležnosti ili suverenitet i teritorijalni integritet BiH”.
Upravni odbor je ukazao na obavezu da se osigura sprovođenje odluka svih sudova.
U kominikeu je izražena zabrinutost zbog “ugrožavanja slobode izražavanja, slobode medija i slobode udruživanja u BiH”, te “uznemirenost pozivanjem na donošenje zakonskih rješenja kojima se ograničavaju ova prava u Republici Srpskoj”, uz podsjećanje da su ova prava i profesionalno i odgovorno novinarstvo od ključnog značaja za svako demokratsko društvo.
Podsjećajući na nastojanja Šmita da pokrene parlamentarni proces radi rješavanja pitanja državne imovine u skladu sa presudama Ustavnog suda BiH, Upravni odbor PIK-a pozvao je Parlamentarnu skupštinu BiH da se angažuje i da bez odlaganja usvoji zakon kojim se reguliše ovo pitanje.
“Rješavanje pitanja državne imovine je ključni element programa `pet plus dva`, čije je ispunjavanje i dalje neophodno za zatvaranje OHR-a”, piše u kominikeu.
Upravni odbor pozvao je “sve strane da promovišu okruženje koje pogoduje pomirenju”, što zahtijeva prihvaćanje i priznavanje činjenica, podučavanje budućih generacija istini, poštivanje svih žrtava, bez obzira na njihovu etničku pripadnost, pronalazak i identifikaciju nestalih, te sprovođenje istrage i krivičnog gonjenja osumnjičenih koji su još na slobodi.
“To je jedini put ka budućnosti koji liječi i zacjeljuje rane BiH i garantira pravedan i trajan mir za buduće generacije”, poručeno je u kominikeu.
Upravni odbor pozdravlja i produženje mandata misije EUFOR-a “Altea” koja ima ključnu ulogu u pružanju podrške lokalnim organima vlasti u održavanju bezbjednog okruženja u BiH.
Evropska komisija je 12. oktobra dala preporuku da Savjet odobri BiH kandidatski status, uz preduzimanje određenog broja koraka, napominje Upravni odbor i poziva organe vlasti da četverogodišnji mandat koji je pred njima iskoriste za rješavanje izazova i korištenje šansi koje su pred BiH.
“Upravni odbor pozivao je domaće političke aktere da nastave političke pregovore i da se uključe u javnu raspravu o suštinskim reformama, uključujući ustavne i izborne reforme kako bi se osigurala jednakost svih građana i eliminirala diskriminacija, posebno putem sprovođenja sudske prakse Evropskog suda za ljudska prava u grupi predmeta `Sejdić i Finci`”, navodi se u kominikeu.
Upravni odbor PIK-a održaće sljedeću redovnu sjednicu 6. i 7. juna naredne godine.
