Nijednog radnika tokom prošle godine u Republici Srpskoj nije imalo 2.897 firmi, a 907 preduzeća koja su poslovala sa dobiti ostvarilo je ukupno 92.438.824 KM profita, pokazuju podaci Agencije za posredničke, informatičke i finansijske usluge (APIF) Republike Srpske.
Tako se na čelu najprofitabilnijih preduzeća bez radnika na kraju prošle godine našla bijeljinska firma “Ingrosso” d.o.o., čija je djelatnost trgovina na veliko drvetom, građevinskim materijalom i sanitarnom opremom, a koja je, kako za “Nezavisne novine” ističu iz APIF-a, imala dobit od 5.190.732 KM.
Sljedeći u nizu sa dobiti od 3.146.404 marke našao se “Legacy International” d.o.o. iz Banjaluke, a kao djelatnost ove firme navodi se rad sportskih objekata.
Podaci APIF-a pokazuju da je takođe preko milion maraka dobiti lani imalo još šest preduzeća u Srpskoj, pa su se tako na listi našli i “Pay Concept” d.o.o. iz Banjaluke, koji se bavi upravljanjem računarske opreme i sistema, sa dobiti od 2,5 miliona maraka.
Takođe, dobit veću od 2,4 miliona maraka imale su i firme hotel “Ski ritern” d.o.o. iz Pala i GSCM d.o.o. iz Banjaluke, koje se bave izgradnjom stambenih i nestambenih zgrada, odnosno ostalim stručnim, naučnim i tehničkim djelatnostima.
Dobit veću od milion maraka prošle godine su ostvarila preduzeća “Sinovi i oci” d.o.o. iz Banjaluke, čiji su opis posla djelatnosti finansijskih holding društava, “Eko Teh” d.o.o. iz Trebinja, čije je polje rada inženjerska djelatnost i s njim povezano tehničko savjetovanje, i LINDNER d.o.o. Tivat – Poslovna jedinica Banjaluka, koja se bavi izgradnjom stambenih i nestambenih zgrada.
Dobit veću od 800.000 KM, čime su se našli na listi 10 najprofitabilnijih preduzeća sa nula radnika, imali su banjalučki “Grab” d.o.o., čija djelatnost su inženjerske djelatnosti i s njima povezano tehničko savjetovanje, i “MF-05” d.o.o. iz Šekovića, koja se bavi proizvodnjom vrata i prozora od metala.
Broj firmi bez ijednog radnika u 2023. godini povećan je za 1.059 preduzeća u odnosu na 2021. godinu, kada je u Srpskoj bilo 1.838 takvih firmi.
Goran Račić, predsjednik Područne privredne komore Banjaluka, ističe za “Nezavisne novine” da u firmama bez radnika ne vidi ništa loše.
“Mi imamo povoljan poreski ambijent koji je dosta prihvatljiv za firme iz okruženja, tako da u Banjaluci danas, ili u okolini Banjaluke, imate nekoliko desetina, pa možda i stotina firmi koje su registrovane u Sloveniji i Austriji, a koje ovdje obavljaju određene promete preko firmi iz Republike Srpske i na taj način ostvaruju velike dobiti”, navodi on dodajući da upravo ti ljudi u Srpskoj plaćaju prostorije koje iznajmljuju, kao i porez na dobit.
Prema njegovim riječima, vođenje kampanja protiv takvih firmi može ih samo otjerati odavde, čime bi se izgubio dobar dio prihoda.
“Danas je situacija takva da nam nedostaje radnika u gotovo svim oblastima, tako da je dobro da imamo i ovaj vid poslovanja koji omogućava ostvarivanje određenih prihoda, dobiti i plaćanja svih obaveza prema državi”, istakao je Račić za “Nezavisne novine”.
Milenko Stanić, ekonomista, navodi da takva situacija nije održiva i opravdana i da bi neki privredni subjekat imao tako iskazane prihode i nakon izmirenja troškova tolike profite, potrebno je da ima ozbiljnu djelatnost.
“Očigledno se radi o zaradama koje nisu zasnovane na ozbiljnom radu i poslu i vjerovatno da ima i elemenata sive ekonomije. Moguće je da se registruju po zakonu i takvi privredni subjekti i da oni iskoriste određene trenutne pogodnosti na tržištu zato što taj segment tržišta nije regulisan odgovarajućim propisima i zakonima. Nisu nametnuti posebni porezi za tako, da kažemo, nenormalnu privrednu situaciju”, kaže on za “Nezavisne novine”.
